1. CITES WETGEVINGEN
Ontstaan en evolutie :
CITES staat voor: Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora; d.w.z. is een overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde soorten wilde dieren en planten.
Deze overeenkomst is gestart in 1973 met 21 landen en is ondertussen door meer dan 183 landen ondertekend.
De bedoeling is controle te krijgen en te houden over de handel in bedreigde dier- en plantensoorten en dit door middel van een systeem van vergunningen en certificaten die toelaten de handel te controleren.
De bedreigde soorten werden onderverdeeld in bijlagen I, II en III naargelang de graad van bescherming die ze kregen:
Bijlage I:
-direct met uitsterven bedreigde dieren en planten;
-het houden van de soorten hierin vermeld is in principe verboden, behalve als ze gedekt zijn door een CITES-certificaat, of vermeld staan op een inventaris ingediend bij de dienst CITES.
Bijlage II:
-dieren en planten die mogelijk met uitsterven worden bedreigd maar dat nog niet zijn;
-het houden is toegestaan wanneer kan aangetoond worden dat de specimens op een wettelijke manier zijn verworven; dit kan aan de hand van een factuur, gekweekt in gevangenschap (verklaring van kweek), invoervergunning,...
Bijlage III:
-dieren en planten die in minstens één land worden beschermd; dit land heeft andere CITES-lidstaten gevraagd de handel in die soort te controleren;
-het houden is vrij.
Het is pas vanaf 01 januari 1984 dat België; door het ondertekenen van deze overeenkomst; is toegetreden tot CITES.
De Europese Unie is op haar beurt op 8 juni 2015 toegetreden tot deze CITES-overeenkomst:
Besluit (EU) 2015/451 van 6 maart 2015 betreffende de toetreding van de Europese Unie tot de Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten (Cites).
De tekst van deze Overeenkomst.
Kennisgeving van de inwerkingtreding van deze Overeenkomst.
Op 09 december 1996 vaardigde Europa zijn eigen CITES-wetgeving uit met een nieuwe Verordening nr. 338/97 die in voege trad op 01 juni 1997. Verordening nr. 939/97 van 26 mei 1997 geeft een reeks praktische aanvullingen en toepassingen hierop, zoals o.a. het type vergunningen en certificaten dat moet gebruikt worden.
De redenen voor dit initiatief waren:
-het bijna volledig verdwijnen van grenscontroles tussen de lidstaten op die datum;
-de verwarring die er heerste door het verschillend toepassen van de CITES- overeenkomst door de verschillende lidstaten;
-de noodzaak van een aanpassing van de bestaande Verordeningen aan de evolutie van de controletechnieken op de handel in dieren.
Deze nieuwe aanpak zorgt er ook voor dat de onderverdeling van de diersoorten naargelang hun graad van bescherming gebeurd in bijlagen A, B, C en D.
Vanaf nu moeten we spreken over 2 aparte CITES-wetgevingen.
1.1. INTERNATIONALE CITES-WETGEVING
Website :
De CITES website geeft U een globale inkijk inzake de internationale handel in bedreigde soorten wilde dieren en planten; en de beschermende maatregelen die hieromtrent voortdurend moeten worden genomen en bijgesteld.
Bijlagen I, II en III :
De recentste bijlagen I, II en III kunt U hier bekijken en zijn ook terug te vinden op de CITES-website ---> documents/appendices.
1.2. EUROPESE CITES-WETGEVING
Toelichting :
De meest gebruikte en belangrijkste rechtsinstrumenten van Europa zijn:
De Verordening :
Verordeningen zijn bindend in al haar onderdelen en geldt voor allen; m.a.w. een verordening is rechtstreeks toepasselijk, in alle lidstaten als nationale wet geldende, zonder dat de nationale autoriteiten verder iets behoeven te ondernemen.
De Richtlijnen :
Richtlijnen zijn gericht tot de lidstaten en dienen in eerste instantie tot harmonisatie van de wetgevingen.
De Richtlijn is voor de lidstaten verbindend ten aanzien van het te bereiken resultaat, maar laat aan de nationale instanties de keuze van de vorm en de middelen te kiezen om deze doelstellingen te verwezenlijken in het kader van hun interne rechtsorde.
Indien de Richtlijn door de lidstaten niet in nationale wetgeving wordt omgezet of indien zij onvolledig of te laat wordt omgezet, kunnen rechtsonderhorigen zich bij de nationale rechtbanken op de betrokken Richtlijn beroepen.
De Beschikkingen :
Beschikkingen hebben betrekking op afzonderlijke gevallen.
Door middel van een Beschikking kunnen de instellingen van een lidstaat of van een burger van de Unie eisen dat deze handelt of een handeling achterwege laat en kunnen zij aan hem recht verlenen of verplichtingen opleggen.
De Beschikking die verbindend is in al haar onderdelen, is individueel en degenen tot wie zij is gericht moeten afzonderlijk in de Beschikking worden genoemd. Hierin onderscheidt zij zich van de Verordening.
De 2 basis Verordeningen :
Verordening (EG) nr. 338/97 van 09 december 1996 inzake de bescherming van in het wild levende dier- en plantensoorten door controle op het desbetreffende handelsverkeer.
Verordening (EG) nr. 865/2006 van 04 mei 2006 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 338/97 van de Raad inzake de bescherming van in het wild levende dier- en plantensoorten door controle op het desbetreffende handelsverkeer. (gestart met Verordening (EG) nr.939/97 van 26 mei 1997; vervangen door Verordening (EG) nr.1808/2001 van 30 augustus 2001 die op haar beurt vervangen is).
Wijzigingen en uitvoeringsbepalingen aan Verordening (EG) nr.338/97 :
Verordening (EG) nr. 398/2009 van 23 april 2009 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 338/97.
Uitvoeringsverordening (EU) nr. 828/2011 van 17 augustus 2011 tot schorsing van het binnenbrengen in de Unie van specimens van bepaalde in het wild levende dier- en plantensoorten (de Secretarisvogel (Sagittarius serpentarius) is er als voornaamste aan toegevoegd) (Verordening (EU) nr. 997/2010 wordt ingetrokken).
Uitvoeringsverordening (EU) nr. 578/2013 van de Commissie van 17 juni 2013 tot schorsing van het binnenbrengen in de Unie van specimens van bepaalde in het wild levende dier- en plantensoorten (Uitvoeringsverordening (EU) nr. 757/2012 wordt ingetrokken).
Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1587 van de Commissie van 24 september 2019 tot instelling van een verbod op het binnenbrengen in de Unie van specimens van bepaalde in het wild levende dier- en plantensoorten overeenkomstig Verordening (EG) nr. 338/97 van de Raad inzake de bescherming van in het wild levende dier- en plantensoorten door controle op het desbetreffende handelsverkeer (Uitvoeringsverordening (EU) 2017/1915 wordt ingetrokken).
Verordening (EU) 2019/2117 van de Commissie van 29 november 2019 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 338/97 van de Raad inzake de bescherming van in het wild levende dier- en plantensoorten door controle op het desbetreffende handelsverkeer. In deze Verordening zijn de recentste bijlagen A, B, C en D opgenomen.
Verordening (EU) 2021/2280 van de Commissie van 16 december 2021 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 338/97 van de Raad inzake de bescherming van in het wild levende dier- en plantensoorten door controle op het desbetreffende handelsverkeer en Verordening (EG) nr. 865/2006 van de Commissie houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 338/97 van de Raad. In deze Verordening zijn de recentste bijlagen A, B, C en D opgenomen.
Wijzigingen en uitvoeringsbepalingen aan Verordening (EG) nr.865/2006 :
Verordening (EU) nr. 791/2012 van 23 augustus 2012 tot wijziging, ten aanzien van sommige bepalingen betreffende de handel in in het wild levende dier- en plantensoorten, van Verordening (EG) nr. 865/2006.
Uitvoeringsverordening (EU) nr. 792/2012 van 23 augustus 2012 tot vaststelling van voorschriften voor het ontwerp van de vergunningen, certificaten en andere documenten waarin Verordening (EG) nr. 338/97 voorziet, en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 865/2006.
Verordening (EU) 2015/870 van de Commissie van 5 juni 2015 tot wijziging van Verordening (EG) nr.865/2006 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr.338/97 van de Raad, wat de handel in in het wild levende dier- en plantensoorten betreft (Verordening (EU) 2015/56 wordt ingetrokken).
Verordening (EU) 2019/220 van de Commissie van 6 februari 2019 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 865/2006 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 338/97 van de Raad inzake de bescherming van in het wild levende dier- en plantensoorten door controle op het desbetreffende handelsverkeer.
Uitvoeringsverordening (EU) 2021/2281 van de Commissie van 16 december 2021 tot wijziging van Uitvoeringsverordening (EU) nr. 792/2012 wat betreft de toevoeging van een nieuwe oorsprongscode voor planten uit geassisteerde productie en daarmee verband houdende wijzigingen.
Bijlagen A, B, C en D :
Recentste bijlagen A, B, C en D zijn terug te vinden bij Verordening (EU) 2021/2280.
Op te merken bij deze Europese aanpak :
Bijlage A en bijlage I komen grotendeels overeen, zo ook B en II, C en III terwijl bijlage D soorten een nieuwe categorie vormen.
Deze bijlage D omvat alle niet-CITES soorten waarvan geweten is dat ze in zulke aantallen worden ingevoerd dat hierop toezicht gewenst is en, wanneer nodig, ze tijdig op een hogere lijst kunnen geplaatst worden.
Voor een aantal soorten neemt de EU extra beschermende maatregelen waardoor o.a. alle inheemse roofvogels opgenomen zijn in bijlage A; en ook dat voor de soorten uit bijlagen C en D een invoeraangifte moet gebeuren.
Verder heeft Europa een lijst opgemaakt van soorten die veelvuldig in gevangenschap worden gekweekt. Deze soorten zijn opgenomen in bijlage X van verordening (EG) nr. 865/2006 (art.62-lid 1) en voor deze soorten en de hybriden van deze soorten zijn geen CITES-certificaten meer nodig; maar bedenkt dat deze soorten ook moeten gemerkt zijn overeenkomstig art.66-lid 2 en 8 van deze verordening.
2. INVASIEVE UITHEEMSE SOORTEN
Toelichting :
De doelstelling is de negatieve impact van invasieve exoten binnen Europa zoveel mogelijk te beperken.
Voor deze soorten geldt een totaalverbod op bezit, handel, transport, teelt en vrijstelling in de natuur.
Verordeningen :
Verordening (EU) nr. 1143/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 22 oktober 2014 betreffende de preventie en beheersing van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten.
Uitvoeringsverordening (EU) 2016/1141 van de Commissie van 13 juli 2016 tot vaststelling van een lijst van voor de Unie zorgwekkende invasieve uitheemse soorten krachtens Verordening (EU) nr. 1143/2014 van het Europees Parlement en de Raad.
Wijzigingen en of bijkomende uitvoeringsbepalingen :
Utvoeringsverordening (EU) 2016/145 van de Commissie van 4 februari 2016 tot vaststelling van het sjabloon van het document dat als bewijs dient voor de door de bevoegde autoriteit van een lidstaat verleende vergunning op basis waarvan bepaalde instellingen bepaalde activiteiten betreffende voor de Unie zorgwekkende invasieve uitheemse soorten kunnen verrichten krachtens Verordening (EU) nr. 1143/2014 van het Europees Parlement en de Raad.
Uitvoeringsverordening (EU) 2017/1263 v/d Commissie van 12 juli 2017 tot actualisering van de bij Uitvoeringsverordening (EU) 2016/1141 krachtens Verordening (EU) nr. 1143/2014 van het Europees Parlement en de Raad vastgestelde lijst van voor de Unie zorgwekkende invasieve uitheemse soorten.
Gedelegeerde Verordening (EU) 2018/968 v/d Commissie van 30 april 2018 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1143/2014 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft risicobeoordelingen met betrekking tot invasieve uitheemse soorten.
Opmerking:
Specifiek voor België wat betreft het uitvoeren van deze Verordening vindt U terug bij: Federaal niveau uitgebreid ---> 5. Invasieve uitheemse soorten.
3. ANDERE WETGEVINGEN
Gezelschapsdieren :
Europa heeft ook voorzieningen genomen om een harmonisering tussen de lidstaten en derde landen te verwezenlijken wat betreft het niet-commercieel verkeer van gezelschapsdieren. Deze voorziening is wettelijk omkaderd in:
Verordening (EU) nr. 576/2013 van het Europees parlement en de Raad van 12 juni 2013 betreffende het niet-commerciële verkeer van gezelschapsdieren en tot intrekking van verordening (EG) nr. 998/2003 van 26 mei 2003.
Uitvoeringsbesluit (2011/874/EU) van de Europese Commissie van 15 december 2011 tot vaststelling van de lijst van derde landen en gebieden waaraan een machtiging is verleend voor de invoer van honden, katten en fretten en voor het niet-commerciële verkeer van meer dan vijf honden, katten en fretten naar de Unie en de modelcertificaten voor de invoer en het niet-commerciële verkeer van die dieren naar de Unie.
Gedelegeerde Verordening (EU) 2021/1933 van de Commissie van 14 juli 2021 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 576/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft voorschriften voor het niet-commerciële verkeer van gezelschapsvogels naar een lidstaat vanuit een gebied of derde land. (Voor de EER relevante tekst)
Invoer en quarantainevoorschriften :
Uitvoeringsverordening (EU) nr. 139/2013 van de Commissie van 07 januari 2013 tot vaststelling van de veterinairrechtelijke voorschriften voor de invoer van bepaalde vogels in de Unie en de desbetreffende quarantainevoorschriften (verordening (EG) nr. 318/2007 van 23 maart 2007 wordt ingetrokken).
De Vogelrichtlijn :
Richtlijn 2009/147/EG van het Europees Parlement en de Raad van 30 november 2009 inzake het behoud van de vogelstand (is de vervanger van Richtlijn 79/409/EEG van 02 april 1979).
Rectificatie van Richtlijn 2009/147/EG van het Europees Parlement en de Raad van 30 november 2009 inzake het behoud van de vogelstand.
De Habitatrichtlijn :
Richtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna.
4. TRACES
TRACES (= TRAde Control and Expert System) is het online beheersysteem van de Europese Commissie dat de bewegingen volgt van levende dieren, producten van dierlijke oorsprong, levensmiddelen en diervoeders van niet-dierlijke oorsprong, planten en plantaardige producten die worden ingevoerd in de Europese Unie, verhandeld tussen de lidstaten van de Europese Unie of uitgevoerd naar derde landen waarmee de Europese Unie een overeenkomst heeft gesloten.
Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1715 van de Commissie van 30 september 2019 tot vaststelling van regels inzake de werking van het informatiemanagementsysteem voor officiële controles en de systeemcomponenten ervan (“de Imsoc-verordening”)(IMSOC = Information Management System on Offical Controls).
